Làm mobile marketing một thời gian, mình nhận ra nhiều bạn mới vào nghề vẫn khá mơ hồ về cái hệ sinh thái mà mình đang hoạt động trong đó. Ai là người làm app? Ai chạy quảng cáo? Ai kiếm được tiền? Tiền đến từ đâu, và đi về đâu?

Bài viết đầu tiên trong chuỗi chia sẻ này sẽ cùng nhau nhìn lại bức tranh toàn cảnh về Mobile App Ecosystem – hệ sinh thái ứng dụng di động. Không lý thuyết suông, không giáo điều, chỉ là những gì người trong ngành thật sự gặp phải, hoặc bản thân mình đã – đang và sẽ gặp phải.

Ai đang tham gia trong hệ sinh thái này?

“Mobile App Ecosystem” là một thuật ngữ nói thật là mình ít dùng trong công việc hằng ngày, nhưng nếu cần một cụm từ để mô tả bức tranh toàn cảnh ngành Mobile App mà mình đang làm, thì đây là cái tên bao quát và dễ hình dung nhất. Nó giống như một hệ sinh thái – nơi có nhiều bên tham gia, mỗi người làm một phần, tương tác qua lại, và tất cả cùng xoay quanh một mục tiêu: đưa app ra thị trường và kiếm được tiền.

Mobile app ecosystem không chỉ gồm người viết app và người dùng app. Thực tế, để một app hoạt động được và sinh lời, phát triển được trong App Store hay Google Play, phía sau nó là một chuỗi những vai trò liên quan:

• Developer (nhà phát triển) Viết app, fix bug, tối ưu performance. Họ có thể là team in-house, freelance hoặc studio.
• Publisher Người đẩy app ra thị trường, tìm user, kiếm tiền từ user. Thường trùng với dev, nhưng cũng có khi là hai bên riêng biệt.
• Ad Network Bên trung gian giữa publisher và user. Cung cấp traffic (Google Ads, Facebook Ads, TikTok Ads), hoặc là mạng hiển thị quảng cáo trong app (AdMob, Unity Ads…).
• MMP (Mobile Measurement Partner) Đo lường hiệu quả ads. Cho publisher biết user đến từ đâu, chi bao nhiêu, giữ được bao lâu. AppsFlyer, Adjust, Singular…
• Platform (Google Play / App Store) 2 cái chợ to nhất của ngành nàynày. Kiểm duyệt app, thu phí giao dịch, phân phối cho người dùng.
• User Trung tâm của mọi hoạt động. Càng nhiều user tích cực, app càng có cơ hội kiếm tiền.

Ai đang kiếm tiền?

Rồi, giờ thử nhìn ngược lại một chút – dòng tiền trong ngành này đang chảy theo hướng nào, và mỗi bên trong hệ sinh thái đang tạo ra doanh thu theo cách nào?

• Developer/publisher: Là người tạo ra sản phẩm chính – tức là app. Họ có thể kiếm tiền qua nhiều cách: hiển thị ads, bán hàng trong app (IAP), thu phí cài đặt, hoặc subscription. Tuy nhiên, tỉ lệ app kiếm được tiền thường không cao – vì phần lớn phụ thuộc vào khâu UA: có user hay không, user có chi tiêu hay không.
• Ad Network: Người chắc chắn kiếm được tiền. Các ad network sống nhờ tiền quảng cáo từ bên mua user (như mình, marketer UA). Hệ thống càng tối ưu targeting và tracking, càng kiếm nhiều.
• MMP: Tưởng không quan trọng nhưng là một trong những bên “thu tiền đều đầu”. Họ thu phí dựa trên số lượt cài đặt được ghi nhận hoặc số event trong app. App chạy UA càng nhiều, MMP càng hưởng lợi.
• Google/Apple: Họ sở hữu platform, nên hô một cái, app phải nghe. Mỗi giao dịch trong app (IAP, subscription) họ lấy một % doanh thu không hề nhỏ.
• Người làm marketing/UA: Marketer UA không trực tiếp thu tiền từ user, nhưng là bên chìa khóa cho revenue. Nếu chạy ads tốt – có user chất, cost hợp lý, giá trị cao – thì toàn team được hưởng. Ngược lại, UA chạy lỗ, app đốt tiền, chỉ sống bằng niềm tin.

Kết lại

Ngành này rất rộng, và càng tìm hiểu mình càng thấy thú vị. Có những mối quan hệ phức tạp giữa các bên, có những dòng tiền chảy mà nếu không để ý kỹ, sẽ rất dễ hiểu sai hoặc bỏ lỡ cơ hội.

Trên đây là một vài chia sẻ mở đầu của mình sau vài năm làm UA, sống trong hệ sinh thái này và cũng được va chạm nhiều thứ. Nếu bạn thấy có góc nhìn nào khác, hoặc đang làm ở một vị trí khác trong ecosystem và có thêm quan điểm, hãy comment bên dưới post này để cùng trao đổi nhé.

Chuỗi #UAInside sẽ tiếp tục với các bài viết về CPI, ROAS, LTV, retention, SKAN và nhiều thứ thực chiến khác nữa.

Mọi người cùng đón đọc các bài tiếp theo nhé.